ရူပေဗဒ ေရာ႔ခ္စတား စတီဖင္ေဟာ႔ကင္း ေဟာေျပာပြဲ
ရူပေဗဒ ေရာ႔ခ္စတား စတီဖင္ေဟာ႔ ကင္း မွာ ကာလီေဖာနီးယားျပည္နယ္ ပက္ဆာဒီးနားျမိဳ႕၊ Caltech အင္စတီ က်ဴ႕တြင္ သိပၸံဆိုင္ရာ သေဘာတရား၊ ျဒပ္စင္မ်ားနဲ႔ သူ႔ဘ၀အေၾကာင္းကို ဇန္န၀ါရီ ၁၈ ရက္ေန႔က ေဟာေျပာခဲ႔သည္။
ပါေမာကၡစတီဖင္ေဟာ႔င္းမွာ Caltech တကၠသိုလ္ပရ၀ဏ္သို႔ ႏွစ္စဥ္သြားေရာက္ ေဟာေျပာေနၾကျဖစ္သည္။ အခမဲ႔လက္မွတ္ရဖို႔ လူအုပ္ၾကီးမွာ ညကတည္းက တန္းစီေစာင္႔ဆိုင္းေနခဲ႔ၾကသည္။ Caltech အင္စတီက်ဴ႕ရွိရာ ေလာ႔စ္ အန္ဂ်ယ္လစ္ျမိဳ႕ရွိ တကၠသိုလ္မ်ားမွ ေက်ာင္းသားမ်ား စာသင္ခန္းေတြထဲ ေပ်ာက္ေနေသာေၾကာင္႔ သူတို႔ ဆရာေတြက စတီဖင္ေဟာ႔ကင္းကို အျပစ္ဖို႔စရာ ျဖစ္သြားခဲ႔ရသည္။
ဘီးတပ္ကုလားထိုင္ေပၚက ကြန္ပ်ဴတာ တဆင္႔ေျပာအသံျဖင္႔ သိပၸံနိယာမ ေတြ႕ရွိခ်က္အသစ္ေတြ ေျပာေနတတ္တဲ႔ ေဟာ႔ကင္းမွာ အေတာ္ဆံုး ရူပေဗဒပညာရွင္ေတြအနက္မွ အျမဲထူးျခားေနသူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ေဟာ႔ကင္းရဲ႕ အသံၾကားရဖို႔ အခမဲ႔၀င္ခြင္႔လက္မွတ္အတြက္ ဇြဲေကာင္းတဲ႔ လူငယ္ထုၾကီးက ညကတည္းက Caltech တြင္ ေစာင္႔ဆိုင္းေနခဲ႔ၾကသည္။
“အားမနာတမ္းေျပာရရင္ စတီဖင္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ဆရာေတြနဲ႔က ဘာမွဆိုင္တာမဟုတ္ဘူး မိုးနဲ႔ေျမ၊ စတီဖင္က ပညာရပ္ဆိုင္ရာရဲ႕ ပုပ္ရဟန္းမင္းပဲ၊ တစ္သက္မွာ တစ္ခါေတြ႕ခြင္႔ရတာပါ” ဟု သူငယ္ခ်င္း သံုးေယာက္နဲ႔အတူ အတန္း လစ္ေျပးလာတဲ႔ Palomar College အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းသား Ashley Davis က ေျပာခဲ႔သည္။ ေနာက္ သခ်ၤာအဓိက ေက်ာင္းသား Joslyn ကလည္း “က်ေနာ္တို႔ ခေရဇီျဖစ္တဲ႔ သခ်ာၤနဲ႔ ရူပေဗဒရဲ႕ ေရာ႔ခ္စတားအတြက္ တန္းစီရတာ မပင္ပန္းပါဘူး”ဟု ဆိုသည္။
ညဖက္ကတည္းက ေစာင္႔ဆိုင္းေနတဲ႔ ေက်ာင္းသား တစ္ရာခန္႔မွာ လက္မွတ္ေစာင္႔ရင္း သခ်ၤာပုစာၦတြက္သူတြက္၊ သိပၸံ သင္ခန္းစာ ေဆြးေႏြးသူေဆြးေႏြး၊ စာဖတ္သူဖတ္နဲ႔ တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္စြာ ရွိခဲ႔သည္။
စတီဖင္ေဟာ႔ကင္းမွာ ခနၶာကိုယ္မလွႈပ္ရွားႏိုင္ စကားမျပာႏိုင္ေသာ္လည္း သူ႔ဦးေႏွာက္ထဲ သုေတသနျပဳထားတဲ႔ အိုင္ဒီယာေတြ ကြန္ပ်ဴတာမွတဆင္႔ တီဗြီတြင္ေပၚလာျပီး ပရိတ္သတ္မ်ားကို ဖမ္းစားထားခဲ႔သည္။ ၁၆၀၀ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ကင္းမ္ဘရစ္ခ်္ တကၠသိုလ္မွ အိုက္ဇက္နယူတန္ ထိုင္ခဲ႔ေသာ Lucasian သခ်ၤာထိုင္ခံုကို ေဟာ႔ကင္းက ႏွစ္သံုးဆယ္ေက်ာ္ ထိုင္ခဲ႔သည္။ နယူတန္ရဲ႕ ထိုင္ခံုေနရာကို ပထမဆံုးဆက္ခံသူျဖစ္ျပီး အိုင္စတိုင္း ကိုယ္တိုင္ ေရွာင္ခဲ႔ေသာ ရာထူးျဖစ္သည္။ ၂၀၀၉ ေအာက္တိုဘာတြင္ တကၠသိုလ္ပညာရွင္အျဖစ္မွ အျငိမ္းစားယူခဲ႔သည္။
ယခု အသက္ ၆၉ ႏွစ္ရွိ ေဟာ႔ကင္းမွာ စၾကၤာ၀ဠာေဗဒ ေခၚ ေကာ႔စမိုေလာ္ဂ်ီနဲ႔ ကြမ္တမ္ဆြဲအား အေၾကာင္း အထူးျပဳ ေလ႔လာသူျဖစ္သည္။ ယေန႔ ပညာရပ္နယ္ပယ္တြင္ Bekenstein-Hawking ေရဒီေရးရွင္းအျဖစ္ လူသိမ်ားတဲ႔ အလင္းေအာက္ အက္တမ္အမွႈန္ငယ္မ်ားကုိ blackholes မ်ားမွ ဖန္တီးထုတ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ခ်က္ျဖင္႔ စတီဖင္ေဟာ႔ကင္းက ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္နာမည္ၾကီးလာခဲ႔သည္။ သူ႔ရဲ႕ စၾကၤာ၀ဠာ သီအိုရီမ်ားမွာ ထူးဆန္းလြန္းလို႔ ႏိုဘယ္ဆုေပးဖို႔ အခက္အခဲရွိေသာ္လည္း ႏိုဘယ္ဆုရ ရူပေဗဒပညာရွင္မ်ားကိုယ္တိုင္ သူ႔တို႔အထက္က ဂုရုဟု ေျပာဆိုၾကသည္။ ၂၀၀၉ ဩဂုတ္လတြင္ သမၼတအိုဘားမားက အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ အျမင္႔ဆံုးဆု Medal of Freedom ကို ခ်ီးျမွင္႔ခဲ႔သည္။

ေဟာ႔ကင္းရဲ႕ ၾကြက္သားမ်ားမွာ လံုး၀ ပ်က္စီးခဲ႔ျပီး လူတကိုယ္လံုး ေလျဖတ္ ထားေသာေၾကာင္႔ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ကစျပီး ဘီးတပ္လွည္းကို အသံုးျပဳခဲ႔ရသည္။ ၂၀၀၇ ဧျပီလတြင္ ေဟာ႔ကင္းက ဘိုးရင္း ၇၂၇ ေလယာဥ္ ေမာ္ဒယ္နဲ႔ အာကာသယာဥ္မ်ားအတြက္ ေျမဆြဲအား လံုး၀မဲ႔ (zero-gravity) ပ်ံသန္းႏိုင္ဖို႔ တြက္ခ်က္ေပးခဲ႔သည္။
ေဟာ႔ကင္းက စၾကၤာ၀ဠာထဲတြင္ အျခား ဥာဏ္ရည္ျမင္႔ သတၱ၀ါမ်ားရွိႏိုင္ေၾကာင္း၊ လူသားတို႔အေနနဲ႔ သူတို႔ကို စိန္သြားမ ေခၚဘဲ၊ ပါးပါးနပ္နပ္ ေရွာင္ရွားဖို႔လိုေၾကာင္း သတိေပးသည္။ “အကယ္၍ စၾကာ၀ဠာထဲမွ သူစိမ္းမ်ား ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ဆီ ေရာက္လာခဲ႔ရင္၊ ကိုလံဘတ္ အေမရိကကို ပထမဆံုး ေျခခ်သလို ျဖစ္သြားမယ္။ ေဒသခံ အေမရိကန္ ရဒ္အင္ဒီယန္းေတြ ဒုကၡေရာက္ သလိုမ်ဳိးေပါ႔” ဟု ဆိုသည္။
Caltech တကၠသိုလ္ခန္းမထဲ စတီဖင္ေဟာ႔ကင္း တြန္းလွည္းတြန္းသူျဖင္႔ ၀င္လာေတာ႔ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္ခုပ္တီး ၾကိဳဆိုၾကသည္။ ခန္းမထဲေနရာမရသူမ်ားက ျမင္ခင္းျပင္တီဗြီေတြကေန ၾကည့္ၾကသည္။ ေဟာ႔ကင္းမွာ ျဗိတိသွ် လူမ်ဳိးျဖစ္ေသာ္လည္း သူ႔လက္ခ်ာကို ကြန္ပ်ဴတာစက္က အေမရိကန္အသံထြက္ေပးသည္။
ေဟာ႔ကင္းက သူအထူးျပဳေလ႔လာခဲ႔တဲ႔ ေကာ႔စမိုေလာ္ဂ်ီနဲ႔ တြင္းမည္းမ်ားအေၾကာင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဟာေျပာ သြားသည္။ ေနာက္ သူ႔ဘ၀နဲ႔ မိဘမ်ားအေၾကာင္း ေျပာျပသည္။ ငယ္စဥ္က အေတာ္ဆံုးေက်ာင္းသား မဟုတ္ခဲ႔ေၾကာင္း၊ အသက္ ၈ ႏွစ္အထိ စာမဖတ္တတ္ေသးေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ႔ အတန္းေဖာ္မ်ားက အိုင္းစတိုင္လို႔ နာမည္ေျပာင္ ေပးထားေၾကာင္း ေျပာခဲ႔သည္။
သူ႔ဖခင္မွာ ေဆးသိပၸံသုေတသနဆရာ၀န္ျဖစ္ျပီး၊ ေဟာ႔ကင္းကို ေဆးေက်ာင္းကိုပဲ တက္ေစခ်င္သည္ဟု ဆိုသည္။ စတီဖင္က ေဆးသိပၸံကို လံုး၀ခ်စ္မရေၾကာင္း၊ ကမၻာမွာ အေတာ္ဆံုး ဦးေႏွာက္စမတ္အက်ဆံုး လူေတြက သခ်ၤာနဲ႔ ရူပေဗဒမွာပဲ လုပ္ၾကတာမဟုတ္လားဟု ပရိတ္သတ္ကို ရယ္ေမာေျပာခဲ႔သည္။ သူ႔အေဖထက္ သာဖို႔ ၾကိဳးစားေၾကာင္း၊ “ခင္ဗ်ား ဘယ္တကၠသို္လ္သြားသြား ကိစၥမရွိဘူး၊ ရူပေဗဒဟာ ေဆးပညာထက္ အစစ ထူးျခားေနမွာျဖစ္ေၾကာင္း” ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေျပာဆိုခဲ႔သည္။
ေဟာ႔ကင္းက ေအာ႔စဖဒ္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘ၀ဟာ သူ႔အတြက္ အရမ္းပ်င္းဖို႔ေကာင္းတဲ႔ အခ်ိန္ေတြပဲဟု ထပ္ေျပာသည္။ ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ သူ႔ေရာဂါကို သံုးၾကိမ္ခြဲစိတ္ခန္း၀င္ခဲ႔ရျပီး PhD မျပီးခင္ ေသမယ္လို႔ ထင္ခဲဲ႔တယ္ဟု ဆိုသည္။
‘ခင္ဗ်ား ေစာေစာေသႏို္င္တယ္လို႔ ခံစားရရင္၊ ေသမင္းနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရရင္၊ ဘ၀ဟာ ပိုျပီးေနဖို႔ ထိုက္တန္ျပီး လုပ္စရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတာ သေဘာေပါက္သြားမယ္” လို႔ စတီဖင္ေဟာ႔ကင္းက ပရိသတ္ကို ေျပာဆိုခဲ႔သည္။
၀င္႔ထန္း
ရည္ညႊန္း Los Angeles Times